Page 129 - Ekologia prokreacji 2021

128 EK OL OGIA PR OKRE A C JI . V ADEME CUM

Badania przeprowadzone wspólnie przez naukowców z Norwegii
i Zambii dotyczyły analizy przyczyn spadku wskaźników zakażeń HIV
w Zambii w latach 1990. Przeprowadzono je wśród 4 419 osób.
Z analizy wynika, że znaczący spadek wskaźników zakażeń HIV miał
miejsce w grupie osób w wieku 15–19 lat, a w przypadku społecz-
ności miejskich – także wśród osób w wieku 20–24 lata. Główny
spadek wystąpił wśród osób z wyższym wykształceniem. Przyczyny
spadku w społecznościach miejskich były następujące: zwiększenie
stosowania prezerwatyw, redukcja liczby partnerów seksualnych
i opóźnianie wieku urodzenia pierwszego dziecka. Odsetek młodych
mężczyzn w wieku 15–19 lat, mieszkających w miastach, którzy pod-
jęli jakąkolwiek aktywność seksualną w ciągu roku przed badaniem,
spadł między 1996 a 1999 rokiem z 47% do 23%, a odsetek tych,
którzy mieli co najmniej dwie partnerki seksualne, spadł
z 52% do 38%. Mimo że powszechnie uważa się, iż zmiany zachowań
w skali społecznej zachodzą powoli, stwierdzono na podstawie ba-
dań, że w Zambii, wśród osób dobrze wykształconych, zmiany te na-
stąpiły stosunkowo szybko.
(K. Fylkesnes, R. M. Musonda, M. Sichone et al., Declining HIV prevalence and risk

behaviours in Zambia: evidence from surveillance and population-based surveys,
w: „AIDS”, Vol. 15, 2001, s. 907–916)

Badanie amerykańskich naukowców miało na celu analizę stanu
wiedzy na temat HIV/AIDS oraz zachowań seksualnych ludności
w rejonie Lusaki w Zambii w latach 1990–1998 i w całej Zambii w la-
tach 1992–1998. W rejonie Lusaki zaobserwowano spadek przed-
małżeńskiej aktywności seksualnej. W 1990 roku połowa nigdy
niezamężnych kobiet deklarowała, że nigdy nie uprawiały seksu,
natomiast w 1998 roku taką deklarację złożyło 60%. Wśród męż-
czyzn proporcje te wynosiły odpowiednio 38% i 53%. Nastąpił także
spadek udziału zarówno kobiet, jak i mężczyzn utrzymujących kon-
takty seksualne poza małżeństwem (kobiety: 1990 – 8%, 1998 – 2%;
mężczyźni: 1990 – 31%, 1998 – 19%). Natomiast z danych dotyczą-
cych całej populacji Zambii wynika, że zmiany w zachowaniach sek-
sualnych nastąpiły tylko wśród mężczyzn. Mniej mężczyzn
podejmowało aktywność seksualną przed małżeństwem (1996 –
64%, 1998 – 46%). Stosowanie przez mężczyzn prezerwatyw