Page 47 - Ekologia prokreacji 2021

46 EK OL OGIA PR OKRE A C JI . V ADEME CUM

jakby nic nie czuł i przy potencjalnie bolesnych interwencjach me-
dycznych nie podaje mu się znieczulenia. Przypominają, że w po-
dobny sposób traktowano noworodki aż do przełomu w praktyce
lekarskiej, który nastąpił wraz z opublikowaniem pracy A. Greena,
K.J. Ananda i innych na temat bólu i stresu odczuwanego przez płód.
Obecnie znieczulenie jest rutynowo podawane dzieciom przy ope-
racjach oraz przy mniejszych zabiegach medycznych. Choć większość
aborcji dokonywana jest przed 13. tygodniem ciąży, to jednak
10% tych zabiegów ma miejsce między 13. a 19. tygodniem, zaś mniej
niż 1% między 20. a 24. tygodniem ciąży. „Jeśli późne aborcje obejmu-
ją procedury inwazyjne, takie jak chirurgiczne rozczłonkowanie, mogą
powodować ból u płodu, (...). Zaniechanie dostarczenia odpowiedniej
analgezji wcześniakom jest współcześnie uważane za działanie nie-
zgodne ze standardami. Badacze nawiązują do opinii sformułowanej

już w XVIII wieku przez filozofa Jeremy’ego Benthama, który odnosząc
się do kondycji zwierząt stwierdził, że nie powinno stawiać się pyta-

nia, czy potrafią one myśleć lub mówić, ale czy są zdolne do odczu-
wania cierpienia. Postawienie tego pytania spowodowało trwałą
zmianę w podejściu do zwierząt oraz w ich traktowaniu, czego prze-
jawem jest w Wielkiej Brytanii prawny wymóg ich ochrony (dotyczą-
cy nawet ryb i żab) przed możliwym cierpieniem w czasie
inwazyjnych procedur medycznych poprzez zastosowanie znieczu-
lenia. Dlaczego więc wymóg ten nie dotyczy ludzi?”.

(V. Glover, N. M. Fisk, Fetal pain: implications for research and practice, w: „British
Journal of Obstetrics and Gynaecology”, Vol. 106, 1999, s. 881–886)
„Doznawanie bólu przez płody <<
i noworodki może spowodować
zmianę odczuwalnego progu bólu
oraz związanych z nim anormal-
nych zachowań w dalszym życiu”.

W artykule przeglądowym opublikowanym w 2012 roku w czasopi-
śmie „Seminars in Fetal & Neonatal Medicine”, naukowcy z Chorwa-
cji, odnosząc się do dyskusji na temat zdolności płodu do
odczuwania bólu, napisali: „Doznania dotykowe, takie jak dotyk czy
ból, pojawiają się w życiu wewnątrzmacicznym jako jedne z pierw-
szych. Na obserwacje pierwszych reakcji na dotyk in utero pozwalają