Page 46 - Ekologia prokreacji 2021

3 . BÓL PŁODU 45

widoczna. dla praktykujących lekarzy ważna jest troska
o dobro obojga pacjentów, np. podczas decydowania
o zabiegach chirurgicznych dokonywanych na płodzie czy
też anestezji płodowej. tendencja do traktowania płodu
jako pacjenta doprowadziła także do przypuszczenia o od-
czuwaniu przezeń bólu” – napisali badacze z uniwersyte-
tu w leiden w holandii, w periodyku wydawanym przez
cambridge university Press. ich zdaniem, niesprawiedliwe
wydaje się odmawianie płodom zdolności do odczuwania
bólu, oparte jedynie na przekonaniu, że nie są one jeszcze
w stanie jasno wyrażać swoich odczuć. „Przypuszczenie, iż
zachowania odruchowe płodu, następujące po odebraniu
szkodliwych bodźców, służą wyrażeniu bólu bądź stresu,
wydaje się racjonalne. (…) co ciekawe, grymasy twarzy
obserwowane podczas nacinania pięt były odmienne w fa-
zach snu i jawy niemowlęcia. Potwierdza to pogląd mó-
wiący o wyraźniejszym odczuwaniu bólu w stanie jawy”.

(P. A. Van Scheltema, S. Bakker, F. Vandenbussche, D. Oepkes, Fetal Pain,
w: „Fetal and Maternal Medicine Review”, Vol. 19, nr 4, 2008, s. 311–324)

W artykule poświęconym rozwojowi medycyny prenatalnej i zawiera-
jącym zalecenia dla lekarzy przeprowadzających aborcję lub inne pro-
cedury medyczne dokonywane bezpośrednio na płodzie w 24. lub
późniejszym tygodniu ciąży, jedno z zaleceń dotyczy potrzeby stoso-
wania analgezji u płodu lub podawania mu leków uspokajających.

(D. James, Fetal medicine, w: „British Medical Journal”, Vol. 316, 1998, s. 1580–1583)

Badacze z Królewskiej Szkoły Medycznej w Londynie (Imperial Col-
lege School of Medicine) w artykule przeglądowym dotyczącym bólu
płodu podjęli próbę podsumowania stanu badań na ten temat. Przy-
taczają szereg badań i opinii dotyczących możliwości odczuwania
bólu przez płód ludzki. Omawiają m.in. badania dowodzące, że płód
zaczyna wykonywać ruchy jako reakcję na dotyk już w ósmym tygo-
dniu, reaguje na dźwięk od 20. tygodnia, zaś poszczególne tony roz-
różnia od 28. tygodnia. Stwierdzają, że obecnie płód traktuje się tak,