Page 29 - Ekologia prokreacji 2021

28 EK OL OGIA PR OKRE A C JI . V ADEME CUM

daje się zaobserwować pierwszą reakcję motoryczną, wykazującą
istnienie najwcześniejszego łuku nerwów dośrodkowych i odśrod-
kowych połączonych z rdzeniem kręgowym. Pierwsze złożone, zor-
ganizowane wzory ruchowe włączające głowę, tułów i kończyny
zostały zinterpretowane jako najwcześniejszy wskaźnik wpływu ele-
mentów poza rdzeniem mózgowym na aktywność ruchową; można
je zaobserwować od 8–9. tygodnia ciąży. Ruchy twarzy, kontrolowa-
ne przez nerwy czaszkowe V i VII, pojawiają się około 10–11.
tygodnia.

Prawo- i leworęcznoŚć zdeterminowana
Przed narodzeniem

„W 10. tygodniu ciąży można zaobserwować zachowanie lateralne.
Płód zaczyna przejawiać najwcześniejsze oznaki prawo- bądź lewo-
ręczności. Jak wiadomo, stymulacja mózgu wpływa na organizację
mózgowia i uważa się, że aktywność ruchowa płodu może ostatecz-
nie pobudzić mózg do rozwinięcia jednostronnej faworyzacji oraz
idącego za tym dalszego podziału na strony funkcjonalne. Od 13. ty-
godnia ciąży pojawia się zorientowanie celowe ruchów rąk. Można
też rozpoznać docelowe miejsce każdego ruchu ręką. W końcu, oko-
ło 13–14. tygodnia, obserwuje się ruchy pojedynczych palców”.

Grymasy twarzy

„Jak wykazują wyniki badań, najczęściej występującymi wzorami
ruchów twarzy w drugim trymestrze są: niezależne od siebie wzorce
mrugania (osiągające największą częstotliwość w 28. tygodniu cią-
ży), grymasy, ssanie oraz przełykanie”.

sen i czuwanie
„Modele faz snu i czuwania stają się możliwe do rozróżnienia na

elektroencefalografie w 30. tygodniu ciąży wskutek rozwinięcia się
mostu w pniu mózgu. Złożoność ruchu gałek ocznych zwiększa się
jako efekt dojrzewania śródmózgowia. Poruszenia te łączą się z in-
nymi właściwościami aktywności płodowej, np. tętnem i ruchami
płodu, tworząc w ostatnich tygodniach ciąży zorganizowane stany
behawioralne”.