Page 27 - Ekologia prokreacji 2021

26 EK OL OGIA PR OKRE A C JI . V ADEME CUM

znajduje się w warstwie podpłytkowej i zdąża dopiero ku swemu
miejscu przeznaczenia. Pomimo to zaobserwowaliśmy kilka zbież-
ności z siecią językową dorosłych. Po pierwsze, podczas gdy sylaby
wywoływały intensywniejsze reakcje prawej półkuli, tylna część pła-
ta skroniowego nie zachowywała się zgodnie z tą zasadą, wykazując
w lewej półkuli szybsze i bardziej długotrwałe reakcje niż w półkuli
prawej. Po drugie, reakcje związane ze zmianą fonemów (ba/ga)
oraz zmianą głosu (męski/kobiecy) były zauważane już u najmłod-
szych badanych (29. tydzień ciąży) i ujawniały się w dolnej części
płatu czołowego. Po trzecie, choć oba rodzaje zmian wywoływały
reakcje w prawym płacie czołowym, lewy płat czołowy wykazywał
reakcję jedynie na zmianę fonemu. Przedstawione wyniki obrazują
złożoną strukturę ośrodka Broki (obszar w mózgu odpowiedzialny
za generowanie mowy – przyp. red.) od samego początku tworzenia
się obiegu korowego, już na trzy miesiące przed wyznaczonym ter-
minem porodu. Podkreślają one wpływ czynników wrodzonych na
rejony związane z przetwarzaniem języka i komunikacją społeczną
ludzi”.

(M. Mahmoudzadeh, G. Dehaene-Lambertz, M. Fournier et al., Syllabic discrimination

in premature human infants prior to complete formation of cortical layers, w: „Pro-

ceedings of the National Academy of Sciences”, Vol. 110, nr 12, 2013, s. 4846–4851)
„dziecko odczuwa również ból. stwierdzono, że może ono
cierpieć na niedotlenieniowy ból głowy, jeśli matka pali
papierosy”.

(A. Malarewicz (red.), Położnictwo. Podstawy opieki położniczej. Podręcznik
dla studentów licencjackich i magisterskich kierunków położnictwa i gine-
kologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana
Kochanowskiego, Kielce 2009, s. 78)

W artykule opublikowanym w „Proceedings of the National Acade-

my of Sciences” badacze przedstawili wyniki badań dotyczących
uczenia się przez ludzkie płody bodźców dźwiękowych podobnych
do mowy. W podsumowaniu badań stwierdzili: „Uczenie się, pod-
stawa adaptacyjnego i inteligentnego zachowania, opiera się na
plastycznych zmianach skupisk neuronów, widocznych dzięki