Page 40 - Ekologia prokreacji 2021

3 . BÓL PŁODU 39

wyjściowego). Badacze podają dowody z badań nad zwierzętami.
Szczury na etapie prenatalnym poddane bodźcowi stresowemu wy-
dzielały więcej kortykosteronu (hormonu zbliżonego działaniem do
kortyzolu), a także w późniejszych sytuacjach stresowych poziom
podstawowy tego hormonu wolniej wracał do normy. „Świadomość
potrzeby zastosowania analgezji płodowej zwiększyła się po doko-
naniu przez Ananda [K.J. Anand, W.G. Sippell, A. Aynsley-Green,
Randomised trial of fentanyl anaesthesia in preterm babies under-

going surgery: effects on the stress response, w: „The Lancet”, Vol. 1,
1987, s. 62–66] badań dotyczących wpływu opiatów na noworodki.
Hipoteza badania zakładała, że jeżeli wcześniak ma zdolność odczu-
wania bólu, to nie ma powodów, by przypuszczać, że płód w tym
samym okresie rozwoju nie ma tej zdolności. Teza zyskała na wiary-
godności po wykazaniu, że ludzkie płody reagują na postępowania
inwazyjne mierzalnymi procesami biochemicznymi oraz zmianami
ciśnienia krwi. [...] Pomimo że nie ma do tej pory dowodów na funk-
cjonowanie analgezji płodowej, wymaga ona badań – zarówno ze
względów moralnych, dla zapobieżenia możliwemu cierpieniu, jak
również dlatego, że badania przeprowadzone na ludziach i zwierzę-
tach dostarczają coraz więcej dowodów na to, iż narażenie na stres
w okresie prenatalnym ma długoterminowy wpływ na dalszy rozwój
układu nerwowego”.
(R. P. Smith, R. Gitau, V. Glover, N. M. Fisk, Pain and stress in the human fetus, w: „Eu-

ropean Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology”, Vol. 92, 2000,
s. 161–165)

„Ludzkie płody reagują na postę- <<
powania inwazyjne mierzalnymi
procesami biochemicznymi
oraz zmianami ciśnienia krwi”.

Badacze z uniwersytetów w Helsinkach (Finlandia) oraz w Utrechcie
(Holandia) opublikowali przegląd literatury dotyczący kwestii odczu-

wania bólu przez płód. W swoim artykule napisali: „Istnieje teore-
tyczne prawdopodobieństwo odbierania bodźców bólowych po
rozwinięciu się połączeń między wzgórzem a korą mózgową
w 26. tygodniu ciąży, ale negatywne bodźce mogą wzbudzić złożone